مهندس معین خراشادی‌زاده دانشجوی دوره‌‌ی دکتری این دانشکده در رشته‌‌ی مهندسی عمران گرایش مهندسی خاک و پی (ژئوتکنیک)، ۱۵ بهمن‌ماه سال ۱۴۰۲ از رساله خود تحت عنوان «بررسی کارایی شمع‌های دارای باله به عنوان محافظ برای گروه شمع در مواجهه با گسترش جانبی ناشی از روانگرایی» به صورت حضوری با راهنمایی دکتر علیرضا سعیدی عزیزکندی دفاع نمود.

چکیده این رساله به شرح زیر می‌باشد: مطالعات میدانی مختلف انجام گرفته روی زلزله‌های معروف در ادبیات مهندسی آشکار ساختند که گسترش جانبی ناشی از روانگرایی، یکی از دلایل اصلی وارد آمدن آسیب‌های شدید و جبران‌ناپذیر به سازه‌های قرار گرفته روی فونداسیون‌های عمیق به ویژه در نواحی ساحلی، ساختگاه شریان‌های حیاتی یک کشور، می‌باشند. به همین دلیل، بررسی اندرکنش شمع‌ها و نیروهای کینماتیکی وارده از وقوع پدیده گسترش جانبی ناشی از روانگرایی و متعاقباً ارزیابی روش‌هایی برای کاهش این نیروها بیش از پیش ضروری به نظر می‌رسد. پژوهش حاضر با طراحی ۸ مدل فیزیکی میز لرزه، پاسخ یک گروه شمع ۲×۲ با شرایط گیرداری سرشمع آزاد و مقید را تحت گسترش جانبی ناشی از روانگرایی در حین لرزه مورد بررسی قرار داده است. همچنین در این آزمایش‌ها با معرفی شمع‌های دارای باله، عملکرد آن‌ها در محافظت از گروه شمع و بهبود پاسخ شمع‌ها در مواجهه با گسترش جانبی نسبت به شمع‌های دایره‌ای با مساحت مقطع یکسان به عنوان شمع‌های محافظ یا فداشونده ارزیابی شده است. علاوه‌براین موقعیت قرارگیری شمع‌های محافظ دارای باله در بالادست و پایین‌دست گروه شمع در پاسخ شمع‌های داخل گروه مقایسه شده است. در این آزمایش‌ها شتاب، اضافه فشار آب حفره‌ای، جابجایی سرشمع و کلاهک گروه شمع و همچنین لنگرهای خمشی ثبت گردیدند.   نتایج حاصل از ابزارگذاری و مقایسه عملکرد انواع سناریوهای شمع‌های محافظ در این تحقیق بر این مهم دلالت داشتند که استفاده از شمع‌های دارای باله در بالادست گروه بیشترین تاثیر را در کاهش لنگرهای خمشی بیشینه تحمل شده توسط شمع‌های داخل گروه گذاشته‌اند. درصد این کاهش برای شمع‌های ردیف جلو و عقب گروه شمع‌ با سرگیرداری مقید، حدود ۳۱% و ۲۱% اندازه‌گیری شد که همین مقدار به ترتیب حدود ۳۴% و ۴۲% برای گروه شمع با سر آزاد به دست آمد. نیروهای کینماتیکی وارده از سمت گسترش جانبی ناشی از روانگرایی نیز محاسبه و در حضور شمع‌های محافظ دارای باله کاهش ۲۴ تا ۵۰ درصدی در مقدار این نیروها نسبت به حالت عدم حضور شمع‌های محافظ ثبت گردید. علاوه‌براین با مقایسه نیروهای وارده بر شمع تحت گسترش جانبی ارائه شده توسط دو آیین‌نامه اداره راه ژاپن (JRA) و اداره آب و فاضلاب ژاپن (JSWA) با مقادیر حاصل از آزمایش‌های حاضر، ضرایب اصلاحی برای تخمین فشار واقعی وارده بر شمع‌ها تحت شرایط آزمایشگاهی این پژوهش به عنوان یک توزیع مثلثی ساده شده جهت کمک به طراحی شمع‌ها در مقابل این پدیده، پیشنهاد گردید.      واژه‌های کلیدی: گسترش جانبی، روانگرایی، شمع‌های محافظ، میز لرزه، شمع‌های دارای باله، گروه شمع. رایانامه جهت ارتباط با دانشجوی فوق: moein_shadicivileng.iust.ac.ir